Αθλητικοί Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα

Οι αθλητικοί αγώνες αποτέλεσαν έναν από τους πιο ενδιαφέροντες και πολυσύνθετους θεσμούς στην αρχαία Ελλάδα. Μετά την μυκηναϊκή εποχή δημιουργήθηκαν αγώνες όπως ήταν τα ``Ολύμπια΄΄ , τα ``Πύθια΄΄, τα ``Ίσθμια΄΄ και τα ``Νέμεα΄΄ στη Νεμέα. Στους αγώνες αυτούς, οι αθλητές κρίνονταν από επιτροπή κριτών, τους περίφημους ελλανοδίκες.

Τα Πύθια ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν του θεού Απόλλωνα που σκότωσε τον Πύθωνα που τρομοκρατούσε τους κατοίκους των Δελφών. Τα Πύθια ετελούντο κάθε 4 έτη. Ήταν εορτή προς τιμήν του θεού Απόλλωνα στους Δελφούς και περιλάμβαναν κατά σειρά: ιεροτελεστίες, μουσικούς αγώνες, γυμνικούς αγώνες ανδρών και παίδων και ιππικούς αγώνες. Έπαθλο των νικητών ήταν ένα δάφνινο στεφάνι (η δάφνη ήταν το ιερό δένδρο του Απόλλωνα).

Τα Νέμεα ξεκίνησαν το 1251 π.Χ. και έκτοτε ετελούντο κάθε 2 έτη (τον Ιούλιο, στο τέλος του 1ου και 3ου έτους κάθε Ολυμπιάδος) προς τιμήν του θεού Δία. Τα Νέμεα ήταν ταφικοί αγώνες προς τιμήν των ``Επτά επί Θήβας΄΄. Αυτοί ήταν οι 6 Πελοποννήσιοι βασιλείς που εκστράτευσαν μαζί με τον Πολυνείκη εναντίον του αδελφού του Ετεοκλή στην Θήβα. Για αυτόν το λόγο οι ελλανοδίκες φορούσαν πένθιμο ένδυμα. Οι αθλητές κρίνονταν από 10 ελλανοδίκες και έπαθλο τους ήταν ένα στεφάνι από αγριοσέληνο.

Τα Ίσθμια καθιερώθηκαν το 581 π.Χ (άρχισαν, όμως, νωρίτερα) και ετελούντο κάθε 2 έτη (στα τέλη Απριλίου, στο τέλος του 2ου και 4ου έτους κάθε Ολυμπιάδος) προς τιμήν του θεού Ποσειδώνα. Γι’ αυτό η περιοχή του Ισθμού είναι γνωστή και ως Ποσειδωνία. Στα Ίσθμια επινοήθηκε κάτι εκπληκτικό. Για τους δρομείς υπήρχε μια επισκόπηση αφετηρίας που αποτελείτο από 16 εισόδους και με σκοινιά τοποθετημένα σε τριγωνικό λιθόστρωτο γινόταν δίκαιη εκκίνηση των δρομέων!!! Σήμερα στους αγώνες δρόμου δεν υπάρχει ανάλογο σύστημα και οι αγώνες μπορεί να σταματήσουν αμέσως μετά την εκκίνησή τους, ακόμα και 3 φορές! Τα Ίσθμια γίνονταν στο αθλητικό κέντρο κοντά στο ιερό του Ποσειδώνα. Περιλάμβαναν ρητορικούς, ζωγραφικούς, μουσικούς, γυμνικούς και ιππικούς αγώνες. Επίσης περιλάμβαναν αρματοδρομίες, πένταθλον, πάλη, παγκράτιον, καθώς και αγώνες μεταξύ πλοίων!!! Σε όλους τους αγώνες οι νικητές δέχονταν μεγάλες τιμές από την πόλη τους και τα ονόματά τους παρέμεναν στην αιωνιότητα. Ο ποιητής Πίνδαρος αναφέρεται στον ισθμιονίκη Λέανδρο που τον στεφάνωσαν με στεφάνι μυρτιάς.

Οι γνωστότεροι αγώνες ήταν οι ολυμπιακοί, τα Ολύμπια, που ετελούντο κάθε 4 χρόνια κατά τη διάρκεια των πιο ζεστών ημερών του καλοκαιριού, προς τιμήν του βασιλιά των θεών Δία. Κατά την ελληνική μυθολογία ο ιδρυτής των Ολυμπίων ήταν ο Ηρακλής. Τα Ολύμπια ξεκίνησαν στην Ολυμπία της Ηλείας τον 13ο αιώνα π.Χ και όχι το 776 π.Χ. όπως λανθασμένα λένε ακόμα και οι σύγχρονοι Έλληνες!!! Απλώς από το 776 π.Χ άρχισε η καταγραφή των ολυμπιακών αγώνων. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αρχαιότητας περιλάμβαναν ένα σημαντικό αριθμό αγωνισμάτων. Πολλά από αυτά είναι πρόγονοι των σύγχρονων ολυμπιακών αθλημάτων και είχαν όρους και κανόνες όχι άγνωστους στους σύγχρονους αθλητές. Τα αρχαία ολυμπιακά αγωνίσματα ήταν τα εξής: Αγώνες κηρύκων και σαλπιγκτών, Ακόντιο, Άλμα, Δίσκος, Δρόμος, Ιππικά αγωνίσματα, Παγκράτιο, Πάλη, Πένταθλο, Πυγμαχία. Οι αθλητές αγωνίζονταν για τη δόξα, μια και μοναδικό έπαθλο ήταν ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς, από το ιερό δέντρο της Ολυμπίας.

Στην Αρχαία Ελλάδα κήρυτταν εκεχειρία για την τέλεση των αγώνων, οι οποίοι, ενώ αρχικά είχαν διάρκεια ενός μηνός, τελικά διαρκούσαν τρεις μήνες. Κατά την περίοδο αυτή σταματούσαν προσωρινά οι πόλεμοι, αναστέλλονταν οι θανατικές κατάδικες και απαγορευόταν να εισέρχονται στο έδαφος των Ηλείων ένοπλοι άνδρες. Για τους ίδιους τους Έλληνες ιδιαίτερα, οι αγώνες αποτελούσαν μια πανελλήνια σύναξη, η οποία δεν ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί σε πολιτικό ή οικονομικό επίπεδο αλλά μπορούσε να υποδηλωθεί στον τομέα της ευγενούς άμιλλας, στον αθλητισμό. Φαίνεται ότι αν και τις ελληνικές Πόλεις τις χώριζαν πάρα πολλά, τα στοιχεία που τις ένωναν ήταν ο πολιτισμός και ιδιαίτερα η κοινή γλώσσα, η θρησκεία και οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Το πόση μεγάλη σημασία, άλλωστε, έδιναν οι Αρχαίοι Έλληνες στους αγώνες αυτούς διαφαίνεται και μέσα από απεικονίσεις αθλητών πάνω σε αγγεία ή από αγάλματα της Κλασικής Εποχής όπου διακρίνονται δρομείς, άλτες, ηνίοχοι, δισκοβόλοι, ακοντιστές, παλαιστές και πυγμάχοι.